Ho’a Safartuu: Qajeelfama Bal’aa
Seensa
Ho’a safartuun meeshaa ho’a safaruuf gargaaru yoo ta’u, jireenya guyyaa guyyaa keessatti waan barbaachisaa ta’ee fi haala qilleensaa irraa kaasee hanga hojii qaama keenyaa fi raawwii maashinoota hunda irratti dhiibbaa kan uumudha. Misoomni safartuu ho’aa kun dameelee adda addaa kanneen akka qoricha, meetirooloojii, fi adeemsa industirii dabalatee warraaqsa fideera. Qajeelfamni bal’aan kun seenaa, gosoota, seera hojii, hojiirra oolmaa fi guddina teeknooloojii ho’a safartuu irratti gadi fageenyaan ilaala.
Seenaa Ho’a Safartuu
Seenaan ho’a safartuu qaroomina durii irraa eegalee. Meeshaaleen jalqabaa kan akka teermooskooppii jalqaba jaarraa 17ffaa keessa Galiiloo Galiiliin kalaqe jijjiirama ho’aa agarsiisuu danda’u garuu iskeelii ho’a adda ta’e safaru hin qaban turan. Safartuun ho’aa dhugaa inni jalqabaa, safartuu sadarkaa isaa eeggate kan qabu, saayintistii Xaaliyaanii Santorio Santorio bara 1612. Inni tuubii geejjibaa cufame kan qilleensaa fi bishaaniin guutame of keessaa qaba, kunis dhaloota safartuu ho’aa sirrii ta’e agarsiisa.Types of Thermometers
Ho’a safartuuwwan gosa adda addaa kan qaban yoo ta’u, tokkoon tokkoon isaanii hojii adda addaatiif kan mijatoodha. Gosoonni jalqabaa kanneen akka:
1. Ho’a Safartuuwwan Meerkikurii:
Ibsa: Tuubaa geejjibaa kan keessaa meerkikurii qabu of keessaa qaba. Akkuma ho’i dabalaa deemuun meerkikuriin tuubii keessatti babal’atee ol ka’a.
Fayyadama: Bakka kilinikaa, laabraatoorii fi meetirooloojii keessatti bal’inaan itti fayyadama.
Faayidaa: Sirrummaa fi irra deddeebi’amuu olaanaa.
Miidhaa: Meerkikuriin summii kan qabu yoo ta’u, yoo cabe balaa fayyaa fi naannoo fida.
2. Safartuuwwan Ho’a Alkoolii:
Ibsa: Ho’a safartuu meerkikurii wajjin wal fakkaata garuu alkoolii fayyadamu, yeroo baay’ee mul’achuuf halluu itti godhame.
Fayyadama: Bakka manaa fi barnootaa keessatti kan barame.
Faayidaa: Ho’a safartuu meerkikurii caalaa nageenya kan qabu, ho’a gadi aanaa safaruu danda’a.
Miidhaa: Ho’a safartuu meerkikurii caalaa sirrii miti.
3. Ho’a Safartuuwwan Dijiitaalaa:
Ibsa: Sensaroota elektirooniksii fayyadamuun ho’a safaruu fi dubbisa sana iskiriinii dijiitaalaa irratti agarsiisuu.
Fayyadama: Fayyadama kilinikaa, industirii fi mana keessaa.
Faayidaa: Saffisaa, dubbisuuf salphaa, nageenya kan qabuu fi yeroo baayyee dalagaalee dabalataa kan akka yaadannoo yaadannoo kan qabudha.
Miidhaa: Baatirii barbaachisa, gidduu seensaa elektirooniksiitiin miidhamuu danda’a.
4. Ho’a Safartuuwwan Infrared:
Ibsa: Raadiyaashiniin infrared wanta tokko irraa bahu adda baasuun fageenya irraa ho’a safaruu.
Fayyadama: Fayyadama industirii, yaalaa (keessumaa ho’a qaamaa safaruuf), fi itti fayyadama nyaataa.
Faayidaa: Tuttuqaa kan hin qabne, saffisaa, fi ho’a ol’aanaa safaruu kan danda’u.
Miidhaa: Sirrummaa kan ta’e dhiibbaa lafa irraa gadi lakkifamuu fi sababoota naannootiin ta’uu danda’a.
5. Ho’a Safartuuwwan Bimetallic Strip:
o Ibsa: Sibiilota walitti hidhaman lama kan koofiishinoota babal’ina ho’aa adda addaa qaban of keessaa qaba. Qaxxaamurri jijjiirama ho’aa wajjin kan uumamu yoo ta’u, agarsiisaa iskeelii irratti sochoosuu.
Fayyadama: Meeshaalee mana keessaa (akka foonnii fi firijii), sirna HVAC.
Faayidaa: Salphaa, cimaa fi gatii xiqqaa kan qabu.
Miidhaa: Sirrummaa daangeffamee fi yeroon deebii kennuu suuta jedhu.
6. Ho’a Safartuuwwan Gaasii:
Ibsa: Teempireechara safaruuf dhiibbaa gaazii ulfaatina murtaa’e keessatti fayyadamuu.
Fayyadama: Qorannoo saayinsii, keessumaa ho’a baay’ee gadi aanaa ykn baay’ee ol’aanaa irratti.
Faayidaa: Ho’a bal’aa irratti sirrii ta’uu olaanaa.
o Miidhaa: Walxaxaa fi itti fayyadama guyyaa guyyaadhaaf kan hin mijoofne dha.
Dudhaalee Hojii Ho’a Safartuu
Akkaataa ho’a safartuuwwan adda addaa itti hojjetan hubachuun seera bu’uuraa teermoodaayinamiksii fi amaloota meeshaa of keessatti qabata:
1. Babal’ina Ho’aa:
Meeshaaleen yeroo ho’ifaman ni babal’atu, yeroo qabbanaa’anis ni dhiphatu. Prinsippiin kun ho’a safartuu dhangala’aa-gilaasii fi ho’a safartuu bimetallic strip keessatti fayyadama.
2. Diddaa Elektirikii:
Safartuuwwan ho’aa tokko tokko, kanneen akka meeshaalee ho’a mormii adda baasan (RTD) fi termistaroota, dandeettiin elektirikii meeshaalee ho’a wajjin akka jijjiiramu irratti hirkatu.
3. Bu’aa Teermooelektirikii:
Termookaappiloonni bu’aa Seebeck irratti hundaa’uun kan hojjetan yoo ta’u, bakka walqunnamtii sibiilota adda addaa lamaa irratti yeroo garaagarummaan ho’aa jirutti voolteejiin kan uumamudha.
4. Raadiyeeshinii Infrared:
Ho’a safartuuwwan infrared anniisaa infrared wantootaan gadi lakkifaman adda baasuun gara mallattoo elektirikii jijjiiruun ho’a murteessa.
Fayyadama Ho’a Safartuu
Ho’a safartuuwwan damee adda addaa irratti gahee murteessaa qabu:
1. Qoricha:
Dhukkuboota adda baasuu fi hordofuuf ho’a qaamaa sirritti safaruun murteessaadha. Gosoota dijitaalaa fi infrared dabalatee ho’a safartuuwwan kilinikaa bal’inaan itti fayyadamu.
2. Meetirooloojii:
Ragaan haala qilleensaa ragaa ho’aa sirrii ho’a safartuuwwan buufataalee meetirooloojii fi saatalaayitii keessa kaa’aman irraa walitti qabame irratti hundaa’a.
3. Adeemsa Industirii:
To’annoon ho’aa oomishaa, keemikaalaa qopheessuu, oomisha nyaataa fi hojiiwwan industirii biroo keessatti barbaachisaa dha. Thermocouples fi RTDs yeroo baay’ee fayyadamu.
4. Itti Fayyadama Manaa:
Ho’a safartuuwwan nyaata bilcheessu, sirna HVAC, fi ho’a mana keessaa fi alaa hordofuuf fayyadamu.
5. Qorannoo Saayinsii:
Ho’a safartuuwwan sirrii ta’an kanneen akka ho’a safartuu gaazii fi ho’a safartuu pilaatiinimii dandamachuu laaboraatoorii keessatti amaloota meeshaa fi walnyaatinsa keemikaalaa qorachuuf fayyadamu.
Guddina Teeknooloojii Ho’a Safartuu
Guddinni teeknooloojii sirrii taʼuu, nageenyaafi mijannaa hoʼa safartuuwwanii baayʼee fooyyessee jira:
1. Ida’amuu Dijitaalaa:
Safartuuwwan ho’aa ammayyaa yeroo baay’ee agarsiisa dijitaalaa, dandeettii daataa galmeessuu, fi walqunnamtii bilbila ismaartii fi kompiitara waliin fageenya irraa hordofuuf kan qaban ta’uu ibsameera.
2. Safartuu Tuttuqaa Hin Taane: 1.1.
Safartuuwwan ho’aa infrared fi kaameraan suuraa ho’aa safartuu ho’a nageenya qabu, saffisaa fi qulqullina qabu kan kennu yoo ta’u, keessumaa yeroo weerara dhibee kanaa faayidaa guddaa qaba.
3. Ho’a Safartuuwwan Uffatamuu Danda’an:
Meeshaaleen kalaqaan uffatamu ho’a qaamaa itti fufiinsaan hordofu, bulchiinsa fayyaatiif daataa gatii guddaa qabu ni kennu.
4. Meeshaalee Sadarkaa Ol’aanaa:
Meeshaaleen haaraan amaloota ho’aa fooyya’aa qaban raawwii ho’aa, RTD fi sensaroota biroo ni guddisu.
5. Thermostats Ismaartii:
Ho’a safartuuwwan sirna otoomaatikii manaa waliin walitti makuun to’annoo qilleensaa gahumsa qabu, anniisaa qusachuu fi mijataa ta’uu guddisuu ni dandeessisa.
Goolaba
Ho’a safartuuwwan erga kalaqamanii kaasee guddina guddaa kan agarsiisan yoo ta’u, jireenya guyyaa guyyaa fi hojiiwwan saayinsii fi industirii adda addaa keessatti meeshaalee hin hafne ta’aniiru. Gosoota ho’a safartuu adda addaa, seera bu’uuraa hojii isaanii fi hojiirra oolmaa isaanii hubachuun meeshaa sirrii fedhii addaa filachuuf gargaaruu danda’a. Teeknooloojiin guddachaa yeroo deemu, sirrii ta’uun, mijachuu fi hojiin ho’a safartuuwwanii fooyya’uu qofa, faayidaa fi dhiibbaa isaanii daran bal’isa.